Rens Lieman

keyboard_backspace share

print

Zeven vragen en antwoorden over het werk van Deliveroobezorgers:

1. Wat is de aanleiding voor de stakingen?

Maaltijdenbezorgdienst Deliveroo heeft in augustus vorig jaar het besluit genomen alleen nog met freelance fietsbezorgers te willen werken. Uitzonderingen daargelaten krijgen nieuwe bezorgers in Nederland en België geen contract meer aangeboden en worden contracten met de huidige bezorgers niet meer verlengd. Bezorgers van wie het contract afloopt — voor een deel zal dat in februari spelen — krijgen drie maanden de tijd zich voor te bereiden op de transitie.

In beide landen is een groep van tientallen bezorgers het niet eens met dat besluit. Zij staken en protesteren. Op nieuwjaarsdag deed (volgens FNV Jong) 80 man dat in Amsterdam, Haarlem en Utrecht. Afgelopen weekend werd in Nederlandse en Belgische steden andermaal gestaakt. 

Deze bezorgers voelen zich geen zelfstandig ondernemer omdat ze vaak maar één opdrachtgever hebben en niet hun eigen tarieven kunnen bepalen. Ook vinden ze het oneerlijk dat ze hun eigen verzekeringen moeten regelen (zie vraag 6) en dat het ondernemersrisico (geen bestellingen betekent: geen inkomsten) deels bij hen ligt. Daarin worden ze gesteund door vakbonden, die eisen dat bezorgers onder contract komen of blijven te staan.

2. Waarom wil Deliveroo geen bezorgers meer in dienst nemen?

Omdat het met werknemers naar eigen zeggen onverwachte piekdrukte niet zou kunnen opvangen. Anders gezegd: dat ze bezorgers die in dienst zijn niet kunnen oproepen om bij te springen als het drukker is dan verwacht. Een tweede argument is dat bezorgers zelf aangeven dat ze de flexibiliteit van werken wanneer je wil nu juist zo waarderen. Die flexibiliteit zou alleen zzp'ers geboden kunnen worden.

3. En is dat zo?

Nee, dat gaat niet helemaal op. De meeste bezorgers die bij Deliveroo in dienst zijn of waren, hadden een zogenaamd min-max-contract, waarbij het minimum op 1 uur werk per maand kan staan. Met zo’n contract kan Deliveroo haar bezorgers wel degelijk oproepen om te komen werken. (Of dat wenselijk is en gewaardeerd wordt door bezorgers is een tweede. Ook zou Deliveroo dan opgeroepen bezorgers voor minimaal 3 uur werk moeten betalen.)

Het tweede punt is slechts deels waar. Ja, bezorgers hebben in enquêtes aangegeven met name de flexibiliteit in hun werk te waarderen. (Ook Uberchauffeurs geven dat aan.) Daarmee zeggen ze natuurlijk niet direct dat ze graag van hun contract af willen. Ook is het werk van een zelfstandige fietsbezorger minder flexibel dan Deliveroo doet voorkomen. Bezorgers die werken op tijden dat Deliveroo dat het liefst heeft, verdienen meer en kunnen voorrang krijgen bij de verdeling van werkshifts.

4. Wat is de Riders Union?

De Riders Union is vorige zomer ontstaan als een zogenoemde grassroots-beweging: vanuit de bezorgers zelf. Aanleiding was de onvrede over de aangekondigde freelancersconstructie. Een paar honderd sympathisanten hebben zich bij de Riders Union aangesloten. Een paar maanden na de oprichting is zij ingelijfd door FNV Jong. 

FNV Jong voerde onderhandelingen om bezorgers weer onder contract te krijgen, maar zijn na vier formele gesprekken met Deliveroo officieel uitonderhandeld. Sindsdien wordt er actie gevoerd. Onder andere door te staken. Dan tekenen bezorgers wel in op shifts en loggen ze ook in, maar doen ze vervolgens geen bezorgingen. Dat kan tot een tekort aan bezorgers leiden, wat een tijdelijke ‘sluiting’ van Deliveroo tot gevolg kan hebben.

5. Heeft dat effect?

Deliveroo is op nieuwjaarsdag enkele keren tijdelijk gesloten. Volgens Deliveroo heeft dat niets met de staking te maken omdat het altijd druk is op nieuwjaarsdag. De media-aandacht en een plekje op de politieke agenda voor de werkomstandigheden van platformwerkers, lijkt wel een resultaat te zijn van de protesten en stakingen.

6. Werken UberEATS- en Foodora-bezorgers onder vergelijkbare werkomstandigheden?

Deels. UberEATS-bezorgers werken ook als zelfstandigen, net als Uber-chauffeurs overigens. Ze hebben echter wel sinds kort een kosteloze ongevallenverzekering. Deliveroo-bezorgers niet, zij moeten bij schade en inkomstenderving na een ongeval Deliveroo aansprakelijk stellen. Dat is een ingewikkeld juridisch traject. (Update mei 2018: Deliveroobezorgers nu tóch verzekerd.)

Foodora-bezorgers staan wel onder contract (min-max) en genieten daarom de (sociale) bescherming en verzekeringen die op werkenden in Nederland van toepassing zijn. Ze hebben wel een eigen risico voor als de fiets of telefoon tijdens het werk kapot gaat. Geen van deze bezorgbedrijven hebben vooralsnog een cao getekend. Noch hebben zij voor hun bezorgers pensioenopbouw geregeld.